De fijne lijn tussen uitzenden, detacheren en consultancy: wat moet je weten?

Uitzenden, detacheren en consultancy zijn termen die je vaak hoort, maar wat betekenen ze precies? Hoewel ze soms door elkaar worden gebruikt, zijn er belangrijke juridische nuances die bepalen wat jouw rechten en verplichtingen zijn als werkgever of opdrachtgever. In dit blog leggen we uit wat deze verschillen zijn en hoe je voorkomt dat je per ongeluk onder de verkeerde regels valt.

Het kenmerk van uitzenden is dat de werknemer onder leiding en toezicht van de opdrachtgever werkt. Volgens de Wet Allocatie Arbeidskrachten door Intermediairs (WAADI) is uitzenden een vorm van terbeschikkingstelling waarbij de opdrachtgever bepaalt hoe en waar de werknemer werkt. Dit geldt zowel voor traditionele uitzendbureaus als voor payrolling. Een belangrijk aspect hierbij is dat de uitzendkracht aanspraak kan maken op de zogenaamde inlenersbeloning. Dit betekent dat de arbeidsvoorwaarden van de opdrachtgever van toepassing zijn, zoals loon, vakantiedagen en werktijden.

Detacheren lijkt veel op uitzenden, maar er zijn enkele verschillen. Bij detacheren is de werknemer in dienst van het detacheringsbureau voor bepaalde of onbepaalde tijd. Detachering biedt werknemers vaak betere arbeidsvoorwaarden en meer zekerheid, maar er blijft een belangrijk juridisch aandachtspunt: als de gedetacheerde werknemer werkt onder leiding en toezicht van de opdrachtgever, kan er alsnog sprake zijn van uitzenden. Dit betekent dat de WAADI-registratie en de regels omtrent de inlenersbeloning nog steeds van toepassing zijn. Het blijft dus cruciaal om goed te kijken naar wie de feitelijke aansturing over de werkzaamheden heeft.

Consultancy en projectdetachering verschillen in een belangrijk opzicht van uitzenden en detacheren: de opdrachtnemer is verantwoordelijk voor het eindresultaat van het werk. Dit betekent dat er geen sprake is van directe leiding of toezicht door de opdrachtgever. In dit model betaalt de opdrachtgever vaak per geleverd werk of project, en er is een duidelijke resultaatverplichting. De opdrachtnemer draagt daarbij de financiële en juridische risico’s als het werk niet volgens afspraak wordt uitgevoerd.

Toch ligt ook hier een juridisch risico op de loer. In sommige gevallen kan er alsnog sprake zijn van leiding en toezicht door de opdrachtgever, wat de situatie juridisch verandert in uitzenden. Dit gebeurde bijvoorbeeld in casussen waar de opdrachtgever indirecte sturing gaf door bijvoorbeeld de voorman instructies te geven.

• De opdrachtnemer is verantwoordelijk voor het gehele werkproces.
• De opdrachtgever betaalt per geleverd werk of project, niet per arbeidsuur.
• Er is een duidelijke resultaatverplichting, niet slechts een inspanningsverplichting.
• De opdrachtnemer draagt de werkgeversrisico’s.

Als deze indicatoren niet duidelijk aanwezig zijn, kan de situatie alsnog als uitzenden worden gezien. Daarom is het belangrijk om goed te documenteren wat de afspraken zijn en deze ook in de praktijk te volgen.

Hoewel het verschil tussen uitzenden, detacheren en consultancy in theorie duidelijk lijkt, blijkt dit in de praktijk soms anders uit te pakken. Dit werd bijvoorbeeld duidelijk in het Care4Care-arrest uit 2016 en de rechtszaak tussen USG Legal en RVO in 2022. In beide gevallen oordeelde de rechter dat er, ondanks andersluidende afspraken, sprake was van uitzenden. Dit laat zien dat de feitelijke situatie altijd leidend is in de ogen van de wet.

Het is essentieel om de juridische grenzen tussen uitzenden, detacheren en consultancy goed te bewaken. Door aandacht te besteden aan een aantal belangrijke factoren kun je voorkomen dat je onder de verkeerde regels valt en onnodige risico’s loopt:

• Controleer WAADI-registratie: Zorg dat de uitlener geregistreerd is volgens de WAADI, zodat je voldoet aan de wettelijke eisen.
• Afspraak over resultaatverplichting: Is er een duidelijke resultaatverplichting, of gaat het om een inspanningsverplichting? Dit verschil kan van groot belang zijn.
• Leiding en toezicht: Wie bepaalt hoe de werkzaamheden worden uitgevoerd? Als dit de opdrachtgever is, dan is er sprake van uitzenden.
• Financiële verantwoordelijkheid: Wie draagt het risico als het werk niet volgens afspraak wordt uitgevoerd? Dit geeft een belangrijke indicatie van de werkrelatie.

Bron: Reijmers, M. (2024). FlexKnowledge.

De lijn tussen uitzenden, detacheren en consultancy is dun en soms lastig te bewaken. Het is daarom belangrijk om goed op te letten wie leiding en toezicht heeft, hoe de arbeidsvoorwaarden geregeld zijn, en wat de verantwoordelijkheden zijn van de betrokken partijen. Door deze aspecten helder te hebben, voorkom je dat je tegen onverwachte juridische problemen aanloopt.