Verandering arbeidsmarkt nodig in het nieuwe normaal?

Het jaar 2020 gaat de boeken in als het jaar met een wereldwijde pandemie, die de hele bestaande wereldorde en economie hard raakt. Bedrijfstakken zijn stil gevallen en regeringen hebben steunmaatregelen ingezet om bedrijven overeind te houden. Nu de eerste tekenen van controle over de pandemie zich aftekenen, worden de maatregelen langzamerhand versoepeld. In ieder geval zo lang als de situatie stabiel blijft. Een vraag waar bijna iedereen zich mee bezig houdt is, gaat deze pandemie voor grote verandering zorgen in de manier waarop we werken?

In de tijd van de bankencrisis werd dit ook verwacht. We financieren weer net zoveel, de huizenprijzen gaan nog steeds door het dak enz. Op het gebied van het verkrijgen van een financiering is wel veel verandert.

Er liggen heel veel kansen, dus ik hoop het eigenlijk wel. Thuiswerken zal meer gebeuren en ook het vergaderen via Teams of Zoom. Veel hebben ingezien dat het vergaderen via deze media behoorlijk effectief én efficiënt is. Thuiswerken is uit het “taboe” hokje verdwenen.

Om een fundamentele verandering te bewerkstelligen moeten we onszelf wel toestaan om te veranderen. Het kost namelijk tijd, blijkt uit onderzoek.

Kijk bijvoorbeeld naar de milieuaspecten. Het verminderen van auto- en vliegverkeer hebben ervoor gezorgd dat de uitstoot van schadelijke gassen, duidelijk is verlaagd. In een stad als Venetië is het water nog nooit zo helder geweest en zijn er weer vissen te zien. Ook dichter bij huis zijn de effecten zichtbaar en hoorbaar. Vogels zijn weer te horen in de stad, en je ziet in de randgemeentes al meer konijnen en eekhoorntjes. Door het meer thuiswerken is de filedruk opgelost. Aan de andere kant zal die druk weer toenemen wanneer het reizen met het openbaar vervoer beperkt is omdat besmettingsrisico’s nog te groot zijn.

Deze crisis heeft ook maar weer eens aangetoond, dat er hervormingen nodig zijn. Waar de werkloosheid historisch laag was, groeit die nu explosief. Logisch, bedrijven richten zich op overleven, het pakket aan maatregelen is niet voldoende om problemen op te lossen. Zeker niet op de lange termijn. Het leidt tot beweging op de arbeidsmarkt: ZZP-ers gaan op zoek naar alternatief werk, om hun inkomen weer op peil te krijgen of te houden. Werknemers die in de sectoren zitten die het hardst zijn getroffen doen hetzelfde of kiezen voor omscholing om zekerheid in werk en inkomen te hebben.

De kern van het verhaal; men zoekt naar zekerheid van inkomen. De vraag is alleen: is de huidige manier, waarop we de arbeidsmarkt hebben laten evolueren, de juiste/beste manier? Is de arbeidsmarkt niet toe aan hervorming? Hervorming gaat hier dan over een verbeterende verandering. Te vergelijken met de auto op fossiele brandstof, die overgaat op een niet-fossiele brandstof zoals elektriciteit.

Flexibiliteit blijven we nodig hebben, dat blijkt. Maar zekerheid in inkomen is ook een belangrijk goed. Hoe kan je dat zo organiseren dat je daar een blijvend positief effect mee creëert zonder flexibiliteit af te breken?

In de komende blogs zal ik u gaan meenemen in de mogelijkheden. Gebruikmakend van elementen die al jaren hun nut hebben bewezen, maar zo anders ingezet zijn dat de som de delen meer is dan het (bestaande) geheel.