Kan ik werknemers verplichten om naar kantoor te komen?

We kunnen ons ‘oude leven’ rustig aan oppakken nu de samenleving langzaam maar zeker weer wat opent. Maar vanuit de werkgever komen daardoor genoeg vragen van naar boven rondom de juiste aanpak. Zij willen er voor zorgen dat alle benodigde maatregelen voor hun werknemers worden gehanteerd, wanneer ze naar kantoor komen.

Het advies vanuit de overheid blijft om zo veel mogelijk thuis te werken. Dankzij het snelle aanpassingsvermogen en flexibiliteit werd er ruim een halfjaar geleden dit door veel bedrijven mogelijk gemaakt. Toch zijn er genoeg sectoren waarbij thuiswerken geen optie is. Het is aan de werkgever zelf om daar een passende beoordeling over te maken, zoals voorgeschreven in de Arbowet.

Vanwege de langslepende pandemie, bestaat de kans om Corona op te lopen nog steeds. Is het dan mogelijk om werknemers te verplichten naar locatie te komen? Als eerste is het belangrijk om na te gaan welke bezwaren er bestaan en te kijken waar er een persoonlijke oplossing te vinden zijn. Op grond van de Arbowet mag een werknemer het werk stoppen als er sprake is van een ernstig gevaar. Dit betekent dat de medewerker het werk mag onderbreken, wanneer de geldende coronamaatregelen niet goed worden nageleefd op de werkvloer.

Indien de werknemer weigert naar kantoor te komen zonder goede reden, terwijl thuiswerken geen optie is en de werkomgeving veilig is, dan kan er sprake zijn van werkweigering met bijbehorende consequenties.

Vaccinatiemoment: afspraak onder werktijd
De aantal gevaccineerde mensen neemt gestaag toe. Ook in Nederland krijgen steeds meer groepen een prik in de strijd tegen de pandemie. Met een volle agenda kan het voor het personeel lastig zijn om een passend moment te vinden. Soms lijkt het de enige keuze om een afspraak onder werktijd te maken. Moet een werkgever in zo’n geval het loon van hun medewerker doorbetalen?

Vaccineren onder werktijd kan onder het calamiteitenverlof vallen. Met deze regel is de werkgever dus verplicht om een vaccinatie onder werktijd door te betalen. Ditzelfde geldt bij het zorgverlof voor medewerkers die hun ouders of kinderen moet begeleiden bij het vaccineren. Toch is het niet zo eenvoudig om gebruik te maken van deze soorten verlof, het personeel moeten echt geen andere opties hebben om een afspraak buiten werktijd te plannen.

Aangescherpt mondkapjesbeleid
Kan je werknemers verplichten om een mondkapje te dragen? Er zijn op basis van intuïtie verschillende antwoorden mogelijk. Maar er is nog niet gesproken over het weigeren van mondkapjes op de werkvloer na verplichtstelling vanuit de werkgever, in de Nederlandse rechtbank. In januari dit jaar is hier de eerste uitspraak over gedaan.

De situatie: een bezorger van een banketbakkerij weigert een mondkapje te dragen wegens een inbreuk op zijn persoonlijke levenssfeer nadat de werkgever het coronabeleid verder aanscherpt. De bakkerij voert drie redenen aan om een mondkapje verplicht te stellen. Allereerste beroept de werkgever zich op het instructierecht. Wanneer instructies redelijk zijn, moeten werknemers die opvolgen. Ten tweede voert de banketbakkerij aan dat werkgevers verantwoordelijk zijn voor een gezonde werkomgeving. Als laatste stelt de bakkerij ook een financieel bedrijfsbelang bij het opleggen de mondkapjesplicht te hebben. Immers, wanneer een werknemer ziek is of in quarantaine moet, is de werkgever verantwoordelijk voor de loondoorbetaling en kan er sprake zijn van onderbezetting en verlies aan productie.

De rechtbank oordeelt dat het instructierecht van de werkgever in deze case prevaleert, waardoor de banketbakkerij de werknemer kan opleggen een mondkapje te dragen. Het is in de basis dus mogelijk om werknemers te verplichten tot het dragen van mondkapjes. Wel blijft het belangrijk om per situatie naar de eventuele tegenargumenten te luisteren. Er bestaand bijvoorbeeld uitzonderingen voor mensen met medische klachten, zoals astma bijvoorbeeld.

De pandemie brengt nog steeds enorme uitdagingen en vragen met zich mee. De heropening van de samenleving is daarbij een goed vooruitzicht. Daarin is de belangrijkste factor dat werkgevers zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Dat neemt de onzekerheid voor het personeel weg en draagt het bij aan alle inspanningen tegen de pandemie.