Wat betekent de afschaffing van het handhavingsmoratorium Wet DBA in de praktijk?

Met het volledig opheffen van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 verandert er veel voor zowel opdrachtgevers als zelfstandigen (zzp’ers). Waar de afgelopen jaren de Belastingdienst beperkte mogelijkheden had om op te treden tegen schijnzelfstandigheid, worden de handhavingsregels vanaf 2025 weer volledig van kracht. Maar wat betekent dit nu precies voor de praktijk? In dit artikel bespreken we de gevolgen en de stappen die je als opdrachtgever of zzp’er kunt ondernemen om compliant te blijven.

Vanaf 1 januari 2025 gelden de normale regels voor handhaving op de kwalificatie van arbeidsrelaties. Dit houdt in dat de Belastingdienst weer correctieverplichtingen, naheffingsaanslagen en boetes kan opleggen als blijkt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid. Wel is er een overgangsperiode van één jaar waarin geen vergrijpboetes worden opgelegd, mits opdrachtgevers kunnen aantonen dat ze actie hebben ondernomen om schijnzelfstandigheid te voorkomen.

De Belastingdienst zal haar handhavingsinspanningen richten op de opdrachtgevers, aangezien zij in de meeste gevallen verantwoordelijk zijn voor de juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie. Dit betekent dat opdrachtgevers zorgvuldig moeten controleren of hun zzp’ers daadwerkelijk zelfstandig zijn en niet onder leiding en toezicht werken, wat kan duiden op een dienstverband.

Correcties met terugwerkende kracht zijn mogelijk, maar alleen vanaf 1 januari 2025. Voor de periode vóór deze datum kan de Belastingdienst correcties opleggen bij bewijs van kwaadwillendheid of als opdrachtgevers eerdere aanwijzingen niet hebben opgevolgd. Dit biedt enige bescherming voor situaties die voorheen onder het moratorium vielen.

Het is niet altijd eenvoudig om te bepalen of een zzp’er als zelfstandige of als werknemer moet worden gekwalificeerd. De Belastingdienst kijkt naar diverse factoren, zoals:

• De aard en duur van de werkzaamheden.
• Hoe de werkzaamheden en werktijden worden bepaald.
• De inbedding van de zzp’er in de organisatie van de opdrachtgever.
• Of het werk persoonlijk moet worden uitgevoerd.
• Hoe het contract tot stand is gekomen.
• De manier waarop beloning en betaling zijn geregeld.
• De hoogte van de beloning en of de zzp’er commercieel risico loopt.
• Of de zzp’er zich in het economisch verkeer gedraagt als ondernemer.

Het is belangrijk om je goed voor te bereiden op de veranderingen die komen kijken bij het opheffen van het handhavingsmoratorium. De volgende stappen helpen je om problemen te voorkomen:

1. Vul de anonieme online vragenlijst voor opdrachtgevers in via beoordelingarbeidsrelatie.nl van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De uitslag van deze vragenlijst kan waardevol zijn bij een controle.
2. Inventariseer je zzp-bestand en bepaal waar zzp’ers actief zijn in het primaire proces van je bedrijf.
3. Controleer of de overeenkomsten met je zzp’ers aansluiten bij de feitelijke situatie op de werkvloer.
4. Zorg voor duidelijke opdrachtomschrijvingen wanneer je met modelovereenkomsten blijft werken of voeg een addendum toe aan bestaande opdrachten.
5. Gebruik niet langdurig dezelfde zzp’ers voor dezelfde werkzaamheden.
6. Zorg ervoor dat administratieve processen voor zzp’ers duidelijk afwijken van die van werknemers.
7. Schakel hulp in bij twijfel of als je vragen hebt over de juiste kwalificatie van je zzp’ers.

Je kunt ook gebruik maken van online tools en documenten om de juiste kwalificatie van arbeidsrelaties vast te stellen:

• Kader voor beoordeling arbeidsrelatie – Deze link geeft inzicht in de criteria die gebruikt worden bij de beoordeling van arbeidsrelaties.
• Wanneer is sprake van loondienst? – Meer informatie over de vraagstelling die relevant is bij het beoordelen van een arbeidsrelatie.

Hoewel het handhavingsmoratorium wordt afgeschaft, blijft er onzekerheid. De Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Wet VBAR) ligt nu bij de Raad van State en zal naar verwachting op 1 januari 2026 in werking treden. Dit brengt nieuwe regels met zich mee, waardoor er weer aanpassingen in de wetgeving kunnen volgen.

Wij adviseren om de positie van zzp’ers binnen je organisatie vóór 1 januari 2025 te evalueren. Ga na of zij als zelfstandige kunnen blijven werken of dat ze als werknemer moeten worden aangemerkt. Het inrichten van duidelijke processen voor de beoordeling van deze arbeidsrelaties vanaf 2025 is essentieel. Uiteraard kunnen wij je hierbij ondersteunen met advies en maatwerkoplossingen.

Heb je vragen over het bovenstaande? Neem gerust contact met ons op voor meer informatie.